Πέμπτη σεμιναριακή συνάντηση με θέμα " Η εδραίωση της ατμοπλοϊας και ο ρόλος του κράτους στη Βρετανία και τη Μεσόγειο τον 19ο αιώνα. Στόχοι και μορφές κρατικής στήριξης ενός μεταφορικού κλάδου υπό εξέλιξη"

Ο Τομέας Μεσογειακής και Παγκόσμιας Οικονομικής και Κοινωνικής Ιστορίας και το Κέντρο Ναυτιλιακής Ιστορίας του ΙΜΣ/ΙΤΕ οργανώνουν, κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους 2020/2021, μέσω τηλεδιάσκεψης με την πλατφόρμα zoom, μια σειρά σεμιναριακών συναντήσεων με θέμα την «Παγκόσμια Οικονομική Ιστορία και Ιστορία Θαλασσών». Άμεσος στόχος των συναντήσεων είναι να διερευνηθεί το χωρο-χρονικό πλαίσιο εντός του οποίου μπορούν, στα καθ’ ημάς, να αποκτήσουν πρακτική αποτελεσματικότητα και εγχειρηματικότητα οι σύγχρονες ιστοριογραφικές τάσεις και ερμηνευτικές προσεγγίσεις της Παγκόσμιας Ιστορίας και της Ιστορίας των θαλασσών. Απώτατη φιλοδοξία να διαμορφωθούν συνθήκες συν-αντίληψης και συναίνεσης σχετικά με τα ερμηνευτικά εργαλεία, τα προσφορότερα ερευνητικά αντικείμενα, πεδία ανάλυσης και κλίμακες εστίασης που θα επιτρέψουν την ισότιμη ενσωμάτωση της ελληνικής ακαδημαϊκής κοινότητας στις σχετικές διεθνείς συζητήσεις, την ανανέωση των ερωτημάτων και την εμβάθυνση των απαντήσεων της ελληνικής ιστοριογραφίας.

Την πρωτοβουλία της οργάνωσης έλαβαν ερευνητές και ερευνήτριες, συνεργαζόμενα μέλη ΔΕΠ του ΙΜΣ/ΙΤΕ, αλλά η πρόσβαση είναι βεβαίως ελεύθερη σε όλες και όλους τους ερευνητές και τις ερευνήτριες, τις διδάσκουσες και τους διδάσκοντες της ακαδημαϊκής μας κοινότητας, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων της πλατφόρμας τηλεδιάσκεψης. Οι συναντήσεις θα γίνονται μια ή δύο φορές το μήνα, σχεδόν πάντα Δευτέρα στις 16:00-18:00. Η σχετική ενημέρωση και, ενδεχομένως, συνοδευτικό υλικό θα κοινοποιούνται μέσω της ιστοσελίδας του Τομέα. Ελπίζουμε, μετά το τέλος της πανδημίας, να συνεχίσουμε με δια ζώσης συναντήσεις, πάντα όμως δικτυωμένοι σε κόμβους, ώστε να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα της χωρικής διασποράς του ερευνητικού και ακαδημαϊκού δυναμικού.

Η πέμπτη συνάντηση έχει προγραμματιστεί στις 8 Φεβρουαρίου 2021, στις 16:00 με εισηγητή τον ερευνητή του ΙΜΣ-ΙΤΕ Απόστολο Δελή και θέμα " Η εδραίωση της ατμοπλοϊας και ο ρόλος του κράτους στη Βρετανία και τη Μεσόγειο τον 19ο αιώνα. Στόχοι και μορφές κρατικής στήριξης ενός μεταφορικού κλάδου υπό εξέλιξη".

Το ατμόπλοιο ήδη από την δεκαετία του 1830 θεωρήθηκε από την πλευρά των εθνικών κρατών ένα ιδανικό μέσο για την εξυπηρέτηση στρατηγικών σκοπών, όπως ο έλεγχος, η σύνδεση και η επικοινωνία της εθνικής επικράτειας ή/και των υπερπόντιων κτήσεων. Παρά το γεγονός ότι το ατμόπλοιο βρισκόταν υπό διαρκή τεχνική βελτίωση το 19ο αιώνα, κατείχε ήδη σε σχέση με το ιστιοφόρο δύο βασικά πλεονεκτήματα που τα καθιστούσαν αξιόπιστο μέσο συγκοινωνίας: την ταχύτητα και την τακτικότητα. Ωστόσο, η οικονομική βιωσιμότητα μιας ατμοπλοϊκής επιχείρησης ήταν πολύ δύσκολη χωρίς την κρατική μέριμνα, λόγω των υψηλών πάγιων και λειτουργικών εξόδων του ατμόπλοιου. Επομένως το κράτος είτε στη Βρετανία είτε σε άλλες χώρες της Μεσογείου, αποτέλεσε το εφαλτήριο και το στήριγμα για τη συγκρότηση και ανάπτυξη της ατμοπλοΐας στα πρώτα της βήματα, αλλά και στη συνέχεια του 19ου αιώνα, αφού η βιωσιμότητα του κλάδου της επιβατικής ατμοπλοΐας στηριζόταν σε μεγάλο βαθμό στην κρατική μέριμνα. Η στήριξη αυτή με διάφορες μορφές (ταχυδρομικές συμβάσεις, προνόμια, ετήσια χρηματοδότηση) εξασφάλιζε τη βιωσιμότητα των ατμοπλοϊκών εταιρειών, εξυπηρετούσε τις ανάγκες του κράτους σε καιρό ειρήνης και πολέμου, αλλά παράλληλα αποτελούσε και τροχοπέδη εξέλιξης ενός κλάδου που ήταν εγκλωβισμένος στις ανάγκες και τις επιταγές του κράτους.

O σύνδεσμος για τη συνάντηση (θα χρειαστεί να κάνετε εγγραφή) βρίσκεται ΕΔΩ.