Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών

Γρηγόρης Μ. Σηφάκης †

Διακεκριμένο Μέλος ΙΤΕ, Ομότιμος Καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Ο καθηγητής Γρηγόρης Σηφάκης (1935-2023), επίτιμο μέλος του ΙΤΕ και πρώτος Διευθυντής του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών έφυγε από την ζωή το Σάββατο, 17 Ιουνίου 2023, σε ηλικία 88 ετών. Ο Γρηγόρης Μ. Σηφάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο το 1935 και σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών την δεκαετία του 1950 και στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου τη δεκαετία του 1960. Εκεί ειδικεύτηκε στο αρχαίο δράμα υπό την εποπτεία του διάσημου Άγγλου καθηγητή Thomas Bertram Lonsdale Webster, ο οποίος, εκτός των άλλων ίδρυσε το 1953 το Ινστιτούτο Κλασσικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου. Η διδακτορική διατριβή του Γρηγόρη Σηφάκη ήταν για τα δύο κέντρα λατρείας του Απόλλωνα, τους Δελφούς και την Δήλο στη διάρκεια της ελληνιστικής περιόδου.

Δίδαξε στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες (1968-70), στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (1978-79), στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης  (1970-91) και στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, (1992-2003). Ήταν ομότιμος καθηγητής της αρχαίας ελληνικής φιλολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και Alexander S. Onassis Professor της αρχαίας ελληνικής φιλολογίας και του νεοελληνικού πολιτισμού στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, καθώς και διακεκριμένο μέλος του Ιδρύματος Τεχνολογίας & Έρευνας (ΙΤΕ).

Οι δημοσιεύσεις του αφορούν στο αρχαίο δράμα, στην ιστορία θεάτρου και την θεατρική παραγωγή καθώς  και στη θεωρία λογοτεχνίας, την ποιητική της τραγωδίας και κωμωδίας. Μεταξύ των έργων του: «Parabasis and animal choruses» (The Athlone Press, 1971), «Για μια ποιητική του ελληνικού δημοτικού τραγουδιού» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 1988), «Μπέλα Μπάρτοκ και δημοτικό τραγούδι» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 1997) «Aristotle on the function of the tragic poetry» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2003), «Ζητήματα ποιητικής, φιλολογίας και λαογραφίας» (Κίχλη, 2016), ενώ προς τιμήν του έχει κυκλοφορήσει ο τόμος «Παραχορήγημα. Μελετήματα για το αρχαίο θέατρο» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2010).

Ο Γρηγόρης Σηφάκης είχε λάβει πολλαπλές τιμητικές διακρίσεις. Ήταν επίτιμο μέλος της Society for the Promotion of Hellenic Studies στο Λονδίνο (1984). εκλεγμένο fellow του University College του Λονδίνου (1984). «Webster Visiting Professor» στο Πανεπιστήμιο του Stanford University (1988) . «T.B.L. Webster Fellow» στο Institute of Classical Studies του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (2000). Τα Πανεπιστήμια Πάτρας, Κύπρου και Κρήτης αναγνώρισαν και τίμησαν την μεγάλη του προσφορά στην επιστήμη και τον ανακήρυξαν Επίτιμο Διδάκτορα το 2005, 2006 και 2009 αντίστοιχα.  

Πέραν των επιστημονικών του επιτευγμάτων, το όραμά για την παιδεία και την έρευνα του Γρηγόρη Σηφάκη καθώς και η ικανότητά του στην διοίκηση  υπήρξαν καθοριστικοί παράγοντες για την πορεία του ΙΤΕ,  του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών, των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης και του Πανεπιστημίου Κρήτης. Υπήρξε ένα από τα ιδρυτικά μέλη του ΙΤΕ στο οποίο συνέβαλε στον εμπλουτισμό του με τις ανθρωπιστικές επιστήμες και την εκδοτική του δραστηριότητα. Ηγήθηκε για την δημιουργία του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών στο Ρέθυμνο, του οποίου υπήρξε και ο πρώτος Διευθυντής (1985-1992) συμβάλλοντας καθοριστικά στην πρόοδο και την ανάπτυξη του.  Yπήρξε ιδρυτικό μέλος των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης και διευθυντής επί σειρά ετών της εκδοτικής τους σειράς «Συμβολές στις επιστήμες του ανθρώπου». Και βέβαια σφράγισε με την δραστηριότητά του την πορεία του Πανεπιστημίου Κρήτης του οποίου διετέλεσε Πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής στο διάστημα 1981-1987.