Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών

ΜΕΤΟΠΟ (ΠΕ4)

ΕΠΑνΕΚ
Το έργο υλοποιήθηκε στα πλαίσια της «Δράσης Στρατηγικής Ανάπτυξης Ερευνητικών και Τεχνολογικών Φορέων» και χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020, με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης).

Τόποι και τοπία εξορυκτικής δραστηριότητας στον ελλαδικό χώρο, 19ος-20ός αιώνας.

Επιστημονική υπεύθυνη: Λήδα Παπαστεφανάκη

  • Από τον 19ο αιώνα, οι εξορυκτικές δραστηριότητες, μικρού ή μεγάλου μεγέθους, εντατικές ή λιγότερο εντατικές, άλλαξαν το τοπίο του ελλαδικού χώρου και της Ανατολικής Μεσογείου και συνέδεσαν τις τοπικές (αγροτικές-νησιωτικές) κοινωνίες με τον βιομηχανικό κόσμο και τις διεθνείς αγορές, επιδρώντας ποικιλοτρόπως στους τοπικούς πληθυσμούς και στο περιβάλλον. Η σύνδεση των τόπων της εξορυκτικής δραστηριότητας με τις διεθνείς αγορές γινόταν συνήθως με όρους άνισους και συγκυριακούς.
  • Η ερευνητική ενέργεια έχει ως στόχο την εκτενέστερη χαρτογράφηση της ελληνικής περίπτωσης της εξόρυξης και την εμβάθυνση στην ιστορία της δραστηριότητας αυτής. Η έρευνα θα αξιοποιήσει το πρόσφατο πλούσιο αρχειακό υλικό που έχει εντοπιστεί και διασωθεί σε ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς στην Ελλάδα και τη Γαλλία και αφορά σε αρχεία επιχειρήσεων, αρχεία οργανισμών, ιδιωτικά αρχεία στελεχών επιχειρήσεων και μηχανικών σχετικά με την εξορυκτική δραστηριότητα στον ελλαδικό χώρο. Με έμφαση στη Νάξο, τη Θήρα και τη Θηρασία, τη Μήλο, το Λαύριο, την Εύβοια, περιοχές για τις οποίες έχει εντοπιστεί νέο αρχειακό υλικό, η έρευνα θα εμβαθύνει στις ιδιαιτερότητες των τόπων και των τοπίων των εξορυκτικών δραστηριοτήτων και θα αναδείξει τις σχέσεις αυτών των τόπων με τα διεθνή δίκτυα τεχνικών και επιχειρηματιών που δραστηριοποιούνταν στην Ανατολική Μεσόγειο τον 19ο και 20ό αιώνα.
  • Για την επιτυχή διερεύνηση των παραπάνω ερωτημάτων ιδιαίτερα χρήσιμη κρίνεται η ένταξη της ελληνικής περίπτωσης στο ευρύτερο περιβάλλον της Μεσογείου και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και η συγκριτική της εξέταση τόσο με την Οθωμανική Αυτοκρατορία όσο και με άλλες περιπτώσεις εξορύξεων στη Μεσόγειο. Με τον τρόπο αυτό η ελληνική ερευνητική κοινότητα θα μπορέσει να συμμετάσχει στη διεθνή επιστημονική συζήτηση για  την ιστορία της εξόρυξης, την επίδρασή της στο περιβάλλον, τις οικονομικές, κοινωνικές και τεχνολογικές αλλαγές που επιφέρει η δραστηριότητα αυτή.

Επιστημονική υπεύθυνη: Λήδα Παπαστεφανάκη
Ερευνητική ομάδα: Ιωάννης Γονατίδης, Χαρίκλεια Τσακίρη

Ερευνητική Ομάδα

Λήδα Παπαστεφανάκη

Λήδα Παπαστεφανάκη

Καθηγήτρια Ελληνικής οικονομικής και κοινωνικής Ιστορίας
Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Γιάννης Γονατίδης

Γιάννης Γονατίδης

Υποψήφιος διδάκτωρ
Curriculum vitae
Χαρίκλεια Τσακίρη

Χαρίκλεια Τσακίρη

Mεταπτυχιακή φοιτήτρια
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
Curriculum vitae