Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών

Ερευνητικά Έργα

Αστικός εκσυγχρονισμός και νεοελληνικό θέατρο: Η υποδοχή του Ρεαλισμού από τον 19ο αιώνα ώς τη Μικρασιατική Καταστροφή

Αστικός εκσυγχρονισμός και νεοελληνικό θέατρο: Η υποδοχή του Ρεαλισμού από τον 19ο αιώνα ώς τη Μικρασιατική Καταστροφή

Η πρόσληψη της ευρύτερης ευρωπαϊκής ρεαλιστικής παράδοσης, από τον συμβατικό αστικό ρεαλισμό των μέσων του 19ου αιώνα ως τον μαχητικό αντικομφορμιστικό Νατουραλισμό, ανήκει στη 'βασική έρευνα' και αποτελεί ένα desideratum της ιστορίας του νεοελληνικού θεάτρου. Το θέμα έχει εντοπιστεί από παλιά αλλά δεν έχει γίνει ακόμα αντικείμενο συστηματικής μελέτης κυρίως λόγω του όγκου του υλικού.

Εντοπισμός, μεταγραφή-μετάφραση και σχολιασμός των οθωμανικών συνταγματικών κειμένων της Ηγεμονίας της Σάμου

Εντοπισμός, μεταγραφή-μετάφραση και σχολιασμός των οθωμανικών συνταγματικών κειμένων της Ηγεμονίας της Σάμου

Το πρόγραμμα, που εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πρόγραμμα του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, υπό τη διεύθυνση της Σοφίας Λαΐου (Ιόνιο Πανεπιστήμιο), έχει ως τελικό προϊόν τη συμμετοχή σε έναν τόμο υπό έκδοση σχετικά με τα συνταγματικά κείμενα της Ηγεμονίας της Σάμου (1834-1912).

Πρινιάτικος Πύργος

Γεωφυσικό και γεωαρχαιολογικό έργο στον Πρινάτικο Πύργο και στην περιοχή του Ίστρον, Μιραμπέλο, Ανατολική Κρήτη

Το πρόγραμμα επικεντρώνεται στους τομείς της  γεωφυσικής έρευνας και της γεωαρχαιολογίας στη θέση Πρινάτικος Πύργος, περιοχή Ίστρου, Μιραμπέλλο, Ανατολική Κρήτη.

Γαμήλια συμβόλαια στον ελληνικό χώρο 1500-1830

Γαμήλια συμβόλαια στον ελληνικό χώρο 1500-1830

Το πρόγραμμα επιχειρεί να ανταποκριθεί πιλοτικά στη γενική ανάγκη να αντιμετωπιστούν συνολικά ως ιστορική πηγή τα νοταριακά (συμβολαιογραφικά) έγγραφα που σώζονται από διάφορες περιοχές του ελληνικού χώρου από το τέλος του Μεσαίωνα ως τον 20ο αιώνα. Απώτερος σκοπός θα είναι να γίνει ποσοτική ανάλυση και κατόπιν ερμηνεία τους και να πραγματοποιηθεί η χαρτογράφηση σημαντικών ζητημάτων της μεσαιωνικής και της νεότερης ελληνικής Ιστορίας.

Οικισμοί, πληθυσμός και οικονομία στον ελληνικό χώρο, 13ος – 16ος

Οικισμοί, πληθυσμός και οικονομία στον ελληνικό χώρο, 13ος – 16ος

Η γνώση μας για την «εσωτερική ιστορία» ιστορικών οντοτήτων όπως το ύστερο Βυζάντιο και η πρώιμη οθωμανική περίοδος υπολείπεται ακόμη από το να θεωρηθεί επαρκής, αφού οι κοινωνικές πραγματικότητες που υφίσταντο στις επιμέρους περιοχές του ελλαδικού χώρου κατά τις περιόδους αυτές είναι αποσπασματικά μόνο γνωστές ή και εν πολλοίς άγνωστες. Το προτεινόμενο ερευνητικό πρόγραμμα φιλοδοξεί να αποκαταστήσει αυτή την αποσπασματική εικόνα παρέχοντας με ευσύνοπτο και συγκεντρωτικό τρόπο όλη την ιστορική πληροφόρηση που μπορεί να συγκεντρωθεί από δημοσιευμένες και αδημοσίευτες πηγές, την υφιστάμενη βιβλιογραφία και τα αρχαιολογικά τεκμήρια για μείζονες επιμέρους περιοχές του ελλαδικού χώρου.

Ιστορία της Μαύρης Θάλασσας, 18ος-19ος αιώνας

Ιστορία της Μαύρης Θάλασσας, 18ος-19ος αιώνας

Το διαρκές αυτό πρόγραμμα συνεχίζει τη μελέτη της Ιστορίας της Μαύρης Θάλασσας που ξεκίνησε με το πρόγραμμα «Μαύρη Θάλασσα και πόλεις λιμάνια από τον 18οέως τον 20ό αιώνα.».

ByHeriNet

Βυζαντινό Δίκτυο Κληρονομιάς: Αποκατάσταση, προβολή και διαχείριση στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου - ByHeriNet

Το πρόγραμμα ByHeriNet στοχεύει στη δημιουργία ενός δικτύου συνεργασίας για τη διατήρηση και ανάδειξη της Βυζαντινής Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Ψηφιακή Κρήτη

Ψηφιακή Κρήτη: Μεσογειακές Πολιτισμικές Διαδρομές

Το Πρόγραμμα Τουρκικών Σπουδών συμμετείχε στο έργο της Ψηφιακής Κρήτης δημιουργώντας ένα σύστημα πολιτιστικών πληροφοριών για την Κρήτη στα χρόνια των Οθωμανών.

Πρωτοποριακό Θέατρο και Νεοελληνικό Θέατρο

Πρωτοποριακό Θέατρο και Νεοελληνικό Θέατρο

Το έργο αποτελεί το πρώτο νεοελληνικό πρόγραμμα που προσπάθησε να διερευνήσει το χώρο της θεατρικής 'πρωτοπορίας'. Κατά τη διάρκεια της προγράμματος δημιουργήθηκε ένα αρχείο ιστορικών τεκμηρίων (που ενσωματώνεται αυτή την εποχή σταδιακά στο βασικό πρόγραμμα της Ιστορίας του νεοελληνικού θεάτρου)

Καταγραφή - ταξινόμηση - μικροφωτογράφηση του Οθωμανικού Αρχείου Χανίων

Καταγραφή - ταξινόμηση - μικροφωτογράφηση του Οθωμανικού Αρχείου Χανίων

Σκοπός του έργου ήταν η οργάνωση του αρχειακού υλικού του Οθωμανικού Αρχείου Χανίων, ώστε να καταστεί προσιτό στην έρευνα. Το αρχείο περιλαμβάνει οθωμανικούς, ελληνικούς, δίγλωσσους κώδικες και λυτά έγγραφα, που χρονολογούνται κυρίως στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα.

ΕΛΙΣΤΟΚΑΙΝΟ

Ελληνική Ιστορία της Καινοτομίας. Οι κοινωνικές προϋποθέσεις της καινοτομίας: Όψεις της ελληνικής εμπειρίας

Το έργο ΕΛΙΣΤΟΚΑΙΝΟ είχε σκοπό μέσα από μια διεπιστημονική προοπτική να συμβάλει στην κατανόηση του ζητήματος της καινοτομίας στην Ελλάδα μελετώντας στη διαχρονία όψεις της ελληνικής εμπειρίας στον τομέα αυτόν. Η έρευνα της καινοτομίας αποτελεί ένα νέο πεδίο της κοινωνικής ιστορίας και το ΙΜΣ στοχεύει με την ολοκλήρωση της έρευνας να έχει εγγράψει το στίγμα του στο διεθνή επιστημονικό χάρτη σε αυτήν τη θεματική και να αυξήσει τους τομείς στους οποίους έχει κατακτήσει επιστημονική και ερευνητική αριστεία.

DI.MA.

Discovering "Magna Grecia" (DI.MA.)

Στόχος του προγράμματος είναι η δημιουργία δυναμικών εργαλείων για την προστασία της πολιτισμικής κληρονομιάς , η μελέτη και αποτύπωση θαλάσσιων και χερσαίων διαδρομών της "Μεγάλης Ελλάδας" και η προώθηση αναβαθμισμένων τουριστικών υπηρεσιών.

Το Γαλλικό μυθιστορηματικό δράμα στην Ελληνόφωνη σκηνή του 19ου αιώνα

Το Γαλλικό μυθιστορηματικό δράμα στην Ελληνόφωνη σκηνή του 19ου αιώνα

Το ερευνητικό πρόγραμμα επιχείρησε να εντοπίσει και να μελετήσει τις μεταφράσεις και διασκευές στα ελληνικά των γαλλικών μελοδραμάτων που καταρχήν ανεβαίνουν από τους ελληνικούς θιάσους κυρίως κατά τον 19ο αιώνα. Αποδελτιώθηκαν οι βιβλιογραφίες των ελληνικών εκδόσεων, γενικές και ειδικές μελέτες για τις μεταφράσεις του 19ου αιώνα, παραρτήματα και παραστασιογραφίες του θεάτρου της εποχής. Επίσης, έγινε έρευνα στο Θεατρικό Μουσείο για την καταγραφή εκδόσεων και χειρογράφων, στο ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ, στην Εθνική Βιβλιοθήκη, τη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη, τη British Library και στην ηλεκτρονική βάση της BNF.

Μετάφραση και σχολιασμός του Βιβλίου Θυσιών: Τα θύματα της Επανάστασης του 1821 στην Κρήτη

Μετάφραση και σχολιασμός του Βιβλίου Θυσιών: Τα θύματα της Επανάστασης του 1821 στην Κρήτη

Στο πλαίσιο του προγράμματος μεταφράστηκε και σχολιάστηκε ο οθωμανικός κώδικας αρ. 120 του Τουρκικού Αρχείου Ηρακλείου.

Πιλοτική διερεύνηση της δυνατότητας χαρτογράφησης των δεδομένων του Ενετικού Κτηματολογίου της Βοστίτσας (1700)

Πιλοτική διερεύνηση της δυνατότητας χαρτογράφησης των δεδομένων του Ενετικού Κτηματολογίου της Βοστίτσας (1700)

Το ενετικό κτηματολόγιο της Βοστίστας του 1700 είναι το πρώτο κτηματολόγιο στον ελλαδικο χώρο και εκδόθηκε υποδειγματικά από τους Ντόκο και Παναγόπουλο το 1993. Δεν έτυχε όμως επεξεργασίας με ΓΣΠ. Στόχος του προγράμματος ήταν αρχικά η δημιουργία μιας Βάσης Δεδομένων και, στη συνέχεια, η διερεύνηση της ποιότητας της κτηματολογικής προσπάθειας των Ενετών. Τα αποτελέσματα ήταν εξαιρετικά ικανοποιητικά και χάρη στη συνδρομη του Εργαστηρίου στάθηκε δυνατόν να επεξεργαστούμε χαρτογραφικά το κτηματολόγιο του 1700 και ταυτόχρονα να ανασυστήσουμε την διανομή της γης στη Βοστίστα την προτεραία της Βενετικής κατάληψης.

Ψηφιακή Κρήτη

Ψηφιακή Κρήτη: Μεσογειακές Πολιτισμικές Διαδρομές

Στόχος του έργου είναι η δημιουργία μιας γεωγραφικής και θεματικής μονάδας τεκμηρίωσης για την Κρήτη, καθώς και η ψηφιακή ανάπτυξη της πρωτότυπης συλλογής πολιτισμικών πληροφοριών του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών.

Μινωϊκά Ιερά Κορυφής

Μινωϊκά Ιερά Κορυφής

Σκοπός του προγράμματος είναι η αναγνώριση της αρχαίας τοπογραφίας της εξουσίας μέσω της ανάλυσης των αρχαιολογικών πληροφοριών που φανερώνουν κάποιες ιεραρχικές σχέσεις στην Κρήτη κατά τη διάρκεια της Μέσης και Ύστερης Εποχής Χαλκού (2000-1200 B.C.).

Μικροφωτογράφηση οθωμανικών αρχείων

Μικροφωτογράφηση οθωμανικών αρχείων

Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος έχουν μικροφωτογραφηθεί τα οθωμανικά έγγραφα των μονών Σίμωνος Πέτρας, Σταυρονικήτα, Ιβήρων, Βατοπεδίου, Διονυσίου, Μεγίστης Λαύρας, καθώς και του Πρωτάτου στις Καρυές του Αγίου Όρους.